Milieubarometer Binnensportaccommodaties
Deze pagina laat de milieubelasting van een gemiddelde gymzaal en sporthal zien aan de hand van de Milieubarometergrafiek en – kengetallen.
De grafiek toont de verdeling van de milieubelasting van elektriciteit, verwarming en water. Afval en vervoer zijn niet meegenomen. De grootste milieubelasting van een binnensportlocatie bestaat uit verwarming (meestal aardgas), daarna komt elektriciteit. Water is relatief onbelangrijk.
Een gymzaal is een accommodatie met een sportvloer van ongeveer 300 m2 zonder horeca. Een sporthal heeft meer dan 900 m2 zaaloppervlak en omvat in de praktijk altijd een stuk horeca. Een sportzaal zit daar tussenin en lijkt in de praktijk meer op een sporthal (veel gebruiksuren, meer douchen en een stukje horeca) dan op een gymzaal.
Milieugrafiek Gymzaal

Milieugrafiek Sporthal

Kengetallen gymzalen
Een paar interessante kengetallen uit de Milieubarometer van een gemiddelde gymzaal staan in onderstaande tabel. Klimatiseringsuren is het aantal uur dat het pand op de juiste temperatuur wordt gehouden, dat is gemiddeld twee keer zo groot als het aantal gebruiksuren.
Milieuaspect | Kengetal | Gemiddeld | Range | Eenheid |
Elektriciteit | elektriciteit / vloeroppervlak | 25 | 10 – 44 | kWh/m2 |
elektriciteit / gebruiksuur | 7,3 | 3 – 16 | kWh/h | |
elektriciteit / gebruiksuur*opp | 16 | 8 – 40 | Wh/m2h | |
Verwarming | warmte / gebouwinhoud | 3,3 | 1,7 – 6,0 | m3 gas/m3 |
warmte / klimatiseringsuur | 1,6 | 1,1 – 2,1 | m3 gas/h | |
Gebouwgeb. energie | energie / vloeroppervlak | 0,20 | GJ/m2 | |
energie / gebruiksuur*opp | 0,45 | MJ/m2h | ||
Water | water / m2 | 160 | 54 – 300 | m3/m2 |
Kengetallen sporthallen
Milieuaspect | Kengetal | Gemiddeld | Range | Eenheid |
Elektriciteit | elektriciteit / vloeroppervlak | 32 | 22 – 55 | kWh/m2 |
elektriciteit / gebruiksuur | 32 | 19 – 59 | kWh/h | |
elektriciteit / gebruiksuur*opp | 16,5 | 9 – 27 | Wh/m2h | |
Verwarming | warmte / gebouwinhoud | 2,2 | 1,3 – 3,6 | m3 gas/m3 |
warmte / klimatiseringsuur | 10,3 | 3,4 – 26 | m3 gas/h | |
Water | water / m2 | 195 | 117 – 270 | liter/m2 |
Spreiding en besparingskansen
Het energie- en watergebruik van gymzalen en sporthallen vertoont een hele grote spreiding, ook als we corrigeren voor oppervlak en aantal gebruiksuren. De factoren die de grootste spreiding veroorzaken zijn:
- Isolatiegraad van het pand (en leeftijd).
- Mate waarin installaties (licht, verwarming, ventilatie) schakelen op aanwezigheid/gebruik.
Als je jouw eigen Milieubarometer aanmaakt kun je de gemiddeldes naast jouw eigen kengetallen tonen, dat maakt het vergelijken makkelijk. Je kunt dan ook meer kengetallen tevoorschijn toveren om jouw locaties te vergelijken met elkaar en met het gemiddelde. Zowel in de grafiek als bij kengetallen kun je vergelijkingen per m2, m3, gebruiksuur, klimatiseringsuur maken.
De grootste besparing is te behalen door gebruik van de installaties (licht, ventilatie, verwarming, eventuele koeling) nauw aan te sluiten bij de gebruiksuren door schakelklokken en aanwezigheidsdetectie. Dit geldt zeker voor gebouwen met een laag aantal gebruiksuren. Het installeren van zuinige techniek zoals LED-lampen en warmteterugwinning loont juist het eerst bij gebouwen met een groot aantal gebruiksuren. Dat betekent dat bij een sporthal besparingsmaatregelen zich gemiddeld sneller terugverdienen dan in een gymzaal.
Een gemeente kan veel leren over besparingen door het gebruik van zijn eigen locaties te spiegelen aan het gemiddelde en ze onderling te vergelijken per gebruiksuur en vierkante meter. Binnen een gemeente bestaat vaak uniformiteit wat betreft beheer waardoor vergelijken makkelijker is. Het uitwisselen van ervaringscijfers en besparingsmaatregelen met andere gemeenten kan een volgende stap zijn om sportaccommodaties energiezuinig te maken.
Bron van deze gemiddelde Milieubarometers
De gemiddeldes zijn gebaseerd op 21 gymzalen, 3 sportzalen en 15 sporthallen (die laatste twee samengevoegd onder de categorie sporthal) uit zeven gemeenten die deelnamen aan de benchmark binnensportaccommodaties. Deze benchmark heeft Stimular uitgevoerd in opdracht van de Vereniging Sport- en Gemeenten .
De locaties zijn een mix van oud en nieuw. De gebruiksuren variëerden van 10 tot 60 uur per week (gymzaal) en 15 tot 120 uur per week (sporthal).