De Milieubarometer neemt afval mee vanuit Circulair perspectief

In de Milieubarometer wordt afval meegenomen in de milieubelastingsgrafiek en zijn er kengetallen voor afvalscheiding en bijvoorbeeld kg afval/medewerker. De milieubelasting van een afvalstroom wordt bepaald aan de hand van de mate waarin het afval wordt gerecycled, verbrand en/of gestort. We bekijken afval dus vanuit het perspectief van de Circulaire Economie. Hoe meer er wordt hergebruikt, hoe lager de milieubelasting.

Afval is niet zichtbaar in de CO₂-meter en in de CO₂-footprint. Dit omdat we vinden dat afval niet vanuit een CO₂-perspectief bekeken moet worden. Hieronder wordt dit toegelicht.

Alle CO₂-emissiefactoren zijn gebaseerd op het Well to Wheel principe. Dat betekent dat de emissiefactor zowel de verbranding als de productie van de brandstof meeneemt (van het oppompen van de olie tot aan de uitstoot van de verbrande brandstof via de uitlaat). Als we emissiefactoren voor afval op deze wijze zouden bekijken, dan zouden deze Wheel to Well zijn. Berekeningen pakken het op na ‘de uitlaat’ (zodra bij een bedrijf de container wordt opgehaald) en rekenen door totdat het afval als secundaire grondstof wordt ingezet.

De CO₂-uitstoot die samenhangt met het afval bestaat grofweg uit:

• Brandstof nodig voor transport van het afval.
• Energieverbruik bij (tussen)opslag, verwerking en recycling (denk aan energieverbruik van opslagloodsen, sorteerinstallaties en breekinstallaties)
• Energiewinst bij verwerking (denk aan een AVI (=afvalverbrandingsinstallatie) die elektriciteit produceert en warmte aan een stadsverwarmingsnetwerk levert)
• Materiaalwinst bij nuttige toepassing als secundaire grondstof, waarbij je vaak over vermeden CO₂-emissies kunt spreken (aluminium maken uit afval kost 99% minder energie dan uit bauxiet)

Aangezien steeds meer afval de laatste fase bereikt, waarin het als secundaire grondstof weer wordt ingezet, wordt daar vaak een CO₂-winst aan toegerekend. Afvalinzamelaars presenteren dit als winst in de keten, hetgeen vanuit het perspectief van de inzamelaar/verwerker heel logisch is. Vanuit het perspectief van de ontdoener (het bedrijf die de Milieubarometer invult) is dat niet logisch, want een bedrijf heeft het afval ergens ook weer als grondstof ingekocht.

Kortom, we adviseren om afval niet als CO₂-thema te analyseren, maar vooral als grondstofthema. Stuur op circulaire economie, hoogwaardig hergebruik en recycling.